Ograniczenie Egzekucji w czynnościach Komornika

Ograniczenia postępowania egzekucyjnego mają charakter podmiotowy i przedmiotowy.

Ograniczenia przedmiotowe-Przewidziane są ze względów humanitarno−społecznych i wiążą się z niedopuszczalnością prowadzenia egzekucji z określonych składników majątku dłużnika w celi zapewnienia jemu i jego rodzinie minimalnych środków do egzystencji i codziennego życia.

Warto podkreślić, mają one charakter bezwzględnie obowiązujący, to znaczy, że dłużnik nie może zrzec się tych przedmiotów na rzecz egzekucji, co więcej nie jest również możliwe wyłączenie tych przedmiotów na mocy ugody z wierzycielem. Powyższe ograniczenia dotyczą wyłącznie postępowania egzekucyjnego świadczeń pieniężnych.

Zgodnie z art. 829 k.p.c. nie podlegają egzekucji m.in.:

– przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;

– zapasy żywności i opału niezbędne na okres jednego miesiąca;

– narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem pojazdów mechanicznych;

pieniądze w kwocie, która odpowiada nie podlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty, zaś u dłużnika nie otrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;

– przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową.

Egzekucji nie podlegają również:

– sumy wyasygnowane na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych;

– sumy przyznane przez Skarb Państwa na specjalne cele (stypendia, wsparcia, zasiłek pogrzebowy), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała z tytułu obowiązku alimentacyjnego;

– prawa niezbywalne, chyba że możność ich zbycia wyłączono umową, a przedmiot świadczenia nadaje się do egzekucji albo wykonanie prawa może być powierzone komu innemu;

– świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych (nie dotyczy to egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów);

świadczenia z pomocy społecznej.

Ograniczenia przedmiotowe są przewidziane również w Kodeksie pracy. Artykuł 87 § 3 pkt 1 i 2 k.p. dopuszczają prowadzenie egzekucji świadczeń alimentacyjnych do wysokości 3/5 wynagrodzenia, a innych należności – do wysokości 1/2 wynagrodzenia. Podobne ograniczenia przewidziane są w stosunku do zaopatrzenia emerytalnego, gdzie potrącenia są możliwe w wysokości − odpowiednio − 3/5 i 1/4 wysokości świadczenia. Przepisy stosuje się odpowiednio również do zasiłków dla bezrobotnych, dodatków aktywizacyjnych, stypendiów oraz dodatków szkoleniowych.

Nie podlegają egzekucji: świadczenia alimentacyjne, świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych oraz świadczenia z pomocy społecznej.

Do czasu przyjęcia spadku egzekucja na zaspokojenie długu spadkodawcy dopuszczalna jest tylko ze spadku. Przed przyjęciem spadku nie może być z niego prowadzona egzekucja na zaspokojenie osobistego długu spadkobiercy.

Dłużnik może powoływać się na ograniczenie odpowiedzialności tylko wówczas, gdy ograniczenie to zostało zastrzeżone w tytule wykonawczym. Postanowienie sądu w przedmiocie ograniczenia egzekucji powinno zapaść po wysłuchaniu stron. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

Ograniczenia podmiotowe

Ograniczenia te dotyczą osoby dłużnika i w konsekwencji wyłączają całkowicie lub częściowo możliwość prowadzenia przeciwko niemu egzekucji. Do tych podmiotów należą osoby zwolnione spod jurysdykcji krajowej (art. 1111 § 1 i art. 1112 § 1 k.p.c.), chyba że chodzi o sprawę, w której osobom tym nie przysługuje immunitet sądowy (art. 1115 § 1 k.p.c.). Warto w tym miejscu przypomnieć, że jurysdykcji krajowej nie podlegają podmioty objęte immunitetem dyplomatycznym i konsularnym, z wyjątkami przewidzianymi w ustawie.

Ponadto warunkowo i czasowo ograniczona jest egzekucja wobec Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego. Wierzyciel, który uzyskał tytuł egzekucyjny przeciwko tym podmiotom, powinien go złożyć we właściwej jednostce organizacyjnej, z której działalnością wiąże się zasądzone świadczenie, wraz z wezwaniem o zapłatę wynikającej z niego należności. Podmiot ma ustawowy obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia. Jeżeli należność nie zostanie uregulowana w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, wierzyciel może wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności celem przeprowadzenia egzekucji z rachunku bankowego właściwej państwowej jednostki organizacyjnej dłużnika.